":اصول حرکت و گام برداری در برف و یخ"

":اصول حرکت و گام برداری در برف و یخ"  

 در حالت کلی عواملی مانند نوع صعود، میزان شیب، داشتنیا نداشتن کلنگ ( یا هر ابزار حرکت دیگر) و نوع برف تعیین کننده روش حرکت در برف و یخ می باشند. در این تاپیک در صورت لزوم هر کدام از این عوامل را دسته بندی نموده و روش مربوط به هر نوع گام برداری به طور جداگانه شرح داده می شود.  

یادآوری ها  لازم به یاداوری است که حرکت در کوه عموما به سه طریق صورت می گیرد: 

1- تراورس(عبور عرضی :(حرکت بین دو نقطه تقریبا هم ارتفاع (به صورت افقی)  

2- زیگزاگ(مارپیچ):حرکت بین دو نقطه غیر هم ارتفاع با تغییر جهت های متناوب از نقطه شروع به سوی نقطه هدف. 

3- مستقیم(عمودی): حرکت در راستای شیب(صعود مستقیم)؛ شامل:صعود با پنجه، صعود با لبه های کفش(صعود بغل به شیب)، ساعت 3و ساعت 9(در برف های سفت) 
  
انواع شیب:  

1- شیب زیر 30 درجه: در این شیب ها می توان به صورت مستقیم صعود کرد زیرا تقریبا کل کف کفش بر روی سطح زمین قرار می گیرد و تعادل بدن به خوبی برقرار می شود. 

2- شیب بین 30 و 50 درجه: چون با صعود مستقیم در این شیب ها کل کف کفش در سطح برف قرار نمی گیرد،انرژی زیادی برای گام برداری صرف شده و خستگی نیز بیشتر می شود.به همین دلیل با صعود به روش زیگزاگ و در نتیجه افزایش طول مسیر می توان میزان صرف انرژی و خستگی را کاهش داد. 

3- شیب بالای 50 درجه: به دلیل اینکه صعود زیگزاگ در این شیب ها به سختی و با صرف انرژی و زمان بیشتر و تعادل کمتر صورت می گیرد؛در این شیب ها صعود به صورت مستقیم انجام می شود. 
  
گام برداری در صعود بدون کلنگ  گام برداری در بالا رفتن بدون داشتن کلنگ عموما و بسته به شرایط مسیر به سه صورت زیر انجام می گیرد: 

1- تراورس(عبور عرضی): در شیب های کم با لبه ی کناری کفش و در شیب های زیاد دارای برف سفت با پنجه(نوک) کفش انجام می شود، در این حالت باید از ضربدری شدن پاها جلوگیری کرد. 
  2- زیگزاگ(مارپیچ):حرکت زیگزاگ را به دو طریق می توان انجام داد: 
الف: پای سمت کوه به سمت نقطه هدف به صورت زاویه دار با خط افق، زاویه 45 درجه و پای دره هم به صورت افقی قرار می گیرد؛ برای ادامه گام برداری پای دره از پای کوه بالاتر و جلوتر آمده و به همان صورت افقی روی سطح برف قرار می گیرد،سپس پای سمت کوه با همان زاویه 45 درجه گام بعدی را برمی دارد و صعود به همین ترتیب تا آخر ادامه می یابد.  ب: در این روش هر دوپا به صورت افقی قرار دارند؛ در هر گام پای سمت دره کمی جلوتر و بالاتر از پای سمت کوه قرار می گیرد.تعویض جهت در زیگزاگ:در برف نرم: پای سمت دره را مانند روال معمول جلوتر و بالاتر از پای کوه قرار می دهیم، سپس پای سمت کوه را 180 درجه می چرخانیم به طوریکه پنجه آن رو به جهت جدید حرکت قرار گیرد (در این حالت پنجه ی پاها در خلاف جهت یکدیگر قرار دارند)،سپس پای دره را که اکنون به پای کوه تبدیل شده تغییر جهت داده و جلوتر و بالاتر از پای سمت دره قرار و حرکت را به همین شکل ادامه می دهیم.

نکته: تمام این حرکات با لبه های کفش صورت می گیرد. 
در برف سفت : برای تعویض جهت در برف سفت ابتدا با پنجه پای کوه، ضربه ای به برف زده و آنرا در سطح برف قرار می دهیم،سپس پنجه پای دره را کنار پای قبلی قرار می دهیم. در مرحله بعد پنجه پای قبلی را که اکنون به پای دره تبدیل شده در راستای جهت جدید حرکت قرار و پای بعدی را نیز به طرف جهت جدید قرار می دهیم و به همین ترتیب تا آخر تکرار می کنیم. 
3- مستقیم (عمودی):حرکت مستقیم در برف نرم با پنجه پاها صورت می گیرد،در برف سفت می توان برای کاهش خستگی به صورت بغل به شیب و با لبه ی کفش ها عمل صعود را انجام داد، البته ترکیب این دو روش نیز امکان پذیر است؛ بدین صورت که می توان صعود را با لبه ی داخلی پای راست و پنجه پای چپ(روش ساعت 3) و یا با لبه ی داخلی پای چپ و پنجه پای راست (روش ساعت 9) انجام داد. 

نکته:

1: دقت کنید که در این روش عمل صعود را پای عمودی انجام می دهد،یعنی پای افقی نباید از پای عمودی بالاتر بیاید.  نکته 2: ضربه پای افقی باید به صورت کات دار باشد تا بتواند سطح بیشتری از برف را تراش داده و جای پای محکمتری ایجاد کند.  نکته 3: صعود بغل به شیب را میتوان هم به صورت ضربدری(در هر گام پای دره بالاتر از پای کوه) وهم به صورت پلکانی(بعد از اینکه قدم جدید با پای کوه برداشته شد پای دره در جای قبلی پای کوه قرار می گیرد) انجام داد.  ضربه هایی که توسط لبه های کفش زده می شود باید به صورت آونگی (پاندولی) باشد تا بتواند سطح بیشتری از برف را تراش داده و جای پای محکمتری را ایجاد کند. 
  
گام برداری در فرود (برگشت) بدون کلنگ:

برگشت مستقیم به سه روش صورت می گیرد: 

1- پشت به شیب: از این روش در شیب های کم استفاده می شود؛ بدین صورت که روی بدن به سمت دره قرار دارد، پاها به اندازه ی عرض شانه باز هستند، بدن از سه مفصل مچ پا، زانو و لگن خم شده و حالت نیمه نشسته به خود می گیرد، گامها را باید با ضربات محکم پاشنه ها بر روی برف برداشت.هر چه شیب بیشتر باشد بدن باید حالت نشسته تری داشته باشد تا تعادل بهتر برقرار شود.    2- بغل به شیب: از این روش در شیب های متوسط و زیاد استفاده می شود؛ برگشت با این روش فقط به صورت پلکانی انجام می گیرد،یعنی پس از اینکه پای دره یک قدم پایین رفت، پای کوه در جای قبلی آن قرار می گیرد.می توان برای رفع خستگی جای پاهای کوه و دره را عوض کرد.چ    نکته1: در این روش برای شروع برگشت پای دره دو جای پا ایجاد می کند.  نکته

2: بهتر است برای برگشت از جا پاهای مسیر رفت استفاده کرد تا انرژی کمتری مصرف شده و فرد کمتر خسته شود.  
3- رو به شیب: این روش در شیب های متوسط و زیاد استفاده می شود؛ بدین صورت که بدن رو به کوه قرار گرفته و پایین رفتن با پنجه های پاها انجام می شود.در شیب های زیاد دست ها نیز برای تعادل بیشتر بر روی برف قرار می گیرند.